İLÇEMİZİN TARİHÇESİ

Ula şehrinin ne zaman kurulduğuna dair kesin bilgi olmamakla beraber, M.Ö. 6. yy.'da kurulduğu tahmin edilmektedir. Ula'nın yer aldığı bölge, Fethiye ve Kınık dışında antik çağlarda Karia adıyla bilinmektedir. Atina'daki kazılarda çıkarılan kitabelerde M.Ö. 1440 tarihinde İyonlularla anlaşma yapan Karialılara ait şehirler arasında "Ola" adı geçmektedir.

Evliya Çelebi ise eserinde, Menteşe beylerinden Ulama Bey tarafından fethedildiği için Ola adının "Ula" olarak değiştirildiğini kaydetmektedir. XVII. yüzyılda Ula'nın dört bir yanının bağlık, bahçelik olduğu yetiştirilen üzümlerin Mısır'a gönderildiği Evliya Çelebi tarafından kaydedilmiştir. 

Osmanlı Devleti'nin son döneminde Ula'da birer öğretmenli 1 kız ve 1 erkek iptidai mektebi ile bir muallim, bir de rüştiye mektebi vardı. Bu mekteplerden kız mektebi 1903 yılında önce kiralık bir kârgir binada sonra da masrafları eşraftan karşılanarak yapılan kendi binasında eğitim-öğretime başladı (MF. MKT 611-40; Eroğlu, 1939, s. 173). 1930'lu yıllara gelindiğinde ise Ula merkezde 7 öğretmenli ve 368 öğrencili 1 İlkokul ile bağlı köylerde 1'er öğretmenli ve 286 öğrencili 5 ilkokul vardı (Eroğlu, 1939, s. 173). Cumhuriyet Dönemi'nde Ula merkezde eğitim-öğretim yapan okulların tarihçeleri ise şöyleydi; Ula Atatürk İlkokulu, 1894 yılında Demirtaş Mahallesi'nde bulunan arsa içinde (Bugün yerinde Yeni Camii olan) bulunan eski bir binada 150 öğrenci ile Rüştiye olarak eğitim öğretime başladı. 1912 yılında okul Türbe yanındaki binaya taşındı ve 6 sınıflı Merkez İlkokulu haline getirildi. 1925 yılında da okul, Kız okulu ile birleştirildi.1936 yılında Muğla'da göreve başlayan Vali Recai Güreli tarafından 1937 yılında bugünkü yerinde yani 1926 depreminde yıkılan Ula-Ulu Camii'nin haziresinde bulunan mezarlığın yerine temeli atılan okulun inşaatı 1939 yılında tamamlandı. 1939 yılında 9 öğretmen ve 434 öğrenci ile eğitim-öğretime başlayan okul 1954 yılında Ula Kasabası'nın ilçe olması ile ihtiyacı karşılayamaz hale geldi ve ikili eğitime geçti. 1957 yılında iki derslik eklenen okul aynı zamanda Atatürk İlkokulu adını da aldı. 1972-1973 eğitim-öğretim yılında okulda 16 öğretmen ve 454 öğrenci vardı (1973 Muğla İl Yıllığı, 1973, s. 119, Eroğlu, 1939, s. 173). Ula Ortaokulu, Ula 'yı Ortaokula Kavuşturma Cemiyeti tarafından 1957 yılında Atatürk İlkokulunun bahçesinde, 1926 depremi ile yıkılan Ulu Camii'nin haziresinde bulunan eski şehir mezarlığı üzerinde ayrılan 2,5 dönümlük bir alan üzerinde yapımı başladı. 1960 yılında Milli Eğitim Bakanlığı tarafından da sağlanan bütçe ile okulun inşaatı tamamlandı. Ancak aynı yıl kadrosuzluk nedeniyle bu okul hizmete girmedi ve bina da 1963 yılına kadar Akşam Kız Sanat Okulu olarak hizmet verdi. 1964-1965 eğitim-öğretim yılında 4 öğretmen ve 50'si kız ve 85'i erkek olmak üzere 135 öğrenci ile eğitim-öğretime başlayan Ula Ortaokulu daha sonraki yıllarda öğrenci sayısının artması ile binanın ikinci katı da yapılarak iki katlı binasında eğitim öğretimine devam etti (1973 Muğla İl Yıllığı, 193, s. 132).

Ula 1954 yılında ilçe olmuştur. Ula'nın ilçe olmasıyla kurum Maarif Vekaletine bağlı olarak Maarif Müdürlüğü olarak faaliyete geçmiştir. Daha sonra İlköğretim Müdürlüğü adını almıştır. 1985 yılında bu ad, İlçe Milli Eğitim Gençlik ve Spor Müdürlüğü olarak değiştirilmiştir. Daha sonra Gençlik ve Spor Müdürlüğünden ayrılarak İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü adını almıştır.

İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü 1985 yılına kadar ilçedeki farklı binalarda görev yapmış, 2022 yılında Ula Şehit Öğretmen Sezgin Keçeci Anadolu İmam Hatip Lisesi Müdürlüğü 3. katında 9 oda tahsis edilerek görevine devam etmiştir.

 KONUMU

Ula, Muğla'nın güneyinde 28, 25°-28, 75° kuzey paralelleri ve 37°-37, 15° doğu meridyenleri arasındadır. Doğusunda Köyceğiz batısında Gökova Körfezi, kuzeyinde Muğla, güneyinde Marmaris vardır. Yüzölçümü 407km²dir. Ula merkez deniz seviyesinden 600 metre yüksekliktedir. Muğla-Ula mesafesi 15 km, Muğla-Marmaris karayolu üzerinden gidildiğinde, Ula anayoldan 3 km içeride kalır.

Ula ilçesi il merkezine en yakın ilçe olup 14 km mesafededir. İlçenin dört tarafı da dağlarla çevrilidir. Ula kuzeyden ve batısından Muğla, doğudan Köyceğiz, güneyden Marmaris ilçesi ile komşudur. Yüzölçümü 407 km2 ve denizden yüksekliği 605 metredir. Arazi engebeli olup %65'i ormanlarla kaplıdır. İlçede Akdeniz iklimi etkilidir. Yazlar kurak ve sıcak, kışlar ılık ve yağışlıdır. İlçede her türlü tarım ürünleri yetişir. Tütün, zeytin, üzüm yaygın ürünlerdir.

 

DOĞA

 Ula'nın etrafı çam ormanlarıyla kaplı dağlarla çevrili olup düzlem bakıldığında ağaçlar içinde kaybolan evleriyle yemyeşil bir ovanın kucağındadır. İlçe ile birleşik sulama göletiyle, bu gölette yapılan amatör balıkçılık ve gölette bulunan 2 restoran ve 1 seyir tepesi piknik alanıyla insanların huzur bulduğu ortamın yanı sıra orman içindeki yürüyüş ve dağ bisikleti yolarıyla da doğaseverlere çeşitli olanaklar sunmaktadır.

 

İlçenin İçme ve Kullanma suyu Aralık-Haziran ayları boyunca %100 memba suyundan karşılanmakta, Temmuz-Kasım dönemlerinde ise %50 memba, %50 kuyulardan sağlanmaktadır. Yani evlerin musluklarından memba suyu akan ender yerleşim yerlerinden biridir Ula.

 NEREDE KALINIR

  İlçe merkezinde küçük bir otel işletilmekte ise de yatak kapasitesi her zaman yeterli gelmemektedir. Ancak İlçe merkezinin Akyaka Turistik Beldesine 15?20 dakikalık, Muğla il merkezinin 10 dakikalık bir mesafede olması ve buralarda otel, pansiyon çokluğu nedeniyle konaklamada bir sıkıntı yaşanmamaktadır.

 NÜFUS VE EKONOMİ

 İlçe merkezinin nüfusu 5.685, köylerinin nüfusu 17.725 olmak üzere toplam nüfus 23.410'tür. İlçede merkez, Gökova ve Akyaka olmak üzere toplam 3 belediye ve 24 köy bulunmaktadır. İlçenin genel geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Ekilen arazisi 3.783 hektar olup, hububat, tütün, susam vb. ekilmektedir. İlçede büyük baş hayvanlar, kümes hayvanları ve arıcılık da önemli gelir kaynaklarıdır. İlçede armut, elma, kiraz gibi meyve ve bahçe sebzeleri de yetiştirilir.

 

İlçede yaklaşık 70.000 adet arı kovanında 1.589 ton bal üretimi gerçekleştirilmiştir. İlçede Merkez, Gökova ve Karabörtlen'de tarım Kredi Kooperatifleri, Akçapınar ve Akyaka'da Su Ürünleri Kooperatifleri ve diğer köylerde 15 kalkınma kooperatifi mevcuttur. Ayrıca 2 adet zeytin yağı fabrikası, 3 adet süt mandırası, 2 adet un değirmeni, 13 adet fırın, 2 mermer fabrikası, teneke ambalaj fabrikası ve soğuk hava deposu gibi tesisler faaliyetini sürdürmektedir.

 

İlçenin Akyaka Beldesi sahilde bulunduğundan, yaz kış yerli ve yabancı turistlerin uğradığı turistik yerdir. Yaz aylarında nüfusu iki katına kadar çıkar. Yat ve motorlarla, yaz aylarında turlar düzenlenmektedir. Çadır kurulmaya müsait piknik yerleri mevcuttur.

 TARİHİ VE TURİSTİK YERLER

 Ula'nın M.Ö.'ye uzanan tarihinde Ula şehir merkezi içinde Yedi Delik ve Thera Antik Kenti bulunmaktadır. 7 Delik erken dönem mezar kalıntıları olup mağarada 14 mezarı kapsayan çok katlı bir yapı mevcuttur. İlçe içinde Alicin Dağı eteklerindedir.

YENİ CAMİİ (KOÇARLI CAMİİ)

Mehmet bin Mustafa tarafından 1376 yılında yaptırılan bu camii, Ula'nın Demirtaş Mahallesindedir. Halk arasında Koçarlı Camii olarak bilinmektedir. 2006 ile 2007 yılları arasında tekrar tadilat yapılarak temel değerlerimiz olan Yeni Koçarlı Camii mirasını sürdürmektedir.

HÜSAMETTİN EFENDİ TÜRBESİ

Müslümanlığın sevilmesinde ve geniş kitlelere yayılmasında önemli bir misyonu üstlenen din ulularından biri de Hüsamettin Efendidir. Muğla´da türbesi olan Şahidi efendinin oğlu´ dur. Uzun zaman dini merkez olma özelliği taşıyan Ula´da Hüsamettin Efendinin büyük tesiri olmuştur. Türbesinin karşısında kendi adıyla anılan bir cami bulunmaktadır. Yine türbesinin  hemen yanında halk arasında kara selvi denilen çapı en az 3 metre olan kimlerin tarafından dikildiği bilinmeyen 2 tane tarihi ağaç vardır.

MÜFTÜ CAMİİ

Cami, Ula'nın Ayazkıyı Mahallesindedir. Kitabesinden, Hüsamettin Efendi tarafından 1622 yılında yapıldığı anlaşılmaktadır. Camii 1892, 1899, 1947, 1950 ve 1962 yıllarında onarım görmüştür. Minaresi 61 basamaklıdır.

AĞALAR CAMİİ

Ula'nın Alparslan Mahallesinde bulunmaktadır. 1549 yılında, Ula eşrafından Hacı Ali Ağa tarafından yaptırılan bu caminin minaresi ise 1897 yılında, 68 basamaklı olarak yine Ula Ağalarından Hamza Bey tarafından yaptırılmıştır. Minaresi ve çatısı 1926 yılında meydana gelen deprem ile yıkılmıştır. Cami, esaslı bir onarım görmüş olup, bugün yeniden yapılan minaresi 34 basamaklıdır.

YEDİ DELİK MAĞARASI

Ula'nın M.Ö.'ye uzanan tarihinde Ula şehir merkezi içinde Yedi Delik ve Thera Antik Kenti bulunmaktadır. Yedi Delik; erken dönem mezar kalıntıları olup mağara da 14 mezarı kapsayan çok katlı bir yapı mevcuttur. Ula´nın doğusunda, Alicin Dağı´nın yükseldiği yerdedir. Karyalılar´a ait olduğu bilinen bu mağaralarda 14 tane mezar bulunmaktadır. Eski inanışa göre ölüm kabul edilmeyip, ölümden sonra ruhun dirildiğine inanıldığı için ölülerin dirildiklerinde insanların saldırmaması için yüksek kayalara açtıkları mezarlara ölülerini bırakırlardı. Bu yedi delik o günkü mağaraların tahrip olmuş halidir. İçerisinde küçük odacıkların olduğu mezarların için de taş yataklarda mevcuttur.

THERA (OKKATAŞ) ANTİK KENTİ

Thera Antik Kenti (Okkataş Antik Kenti) Ula'nın hemen 3 km güney batısında Okkataş Mevkii denilen yerdedir. Karia'lıların önemli yerleşim yerlerinden biri olan bu antik kentte muhteşem Kaya Mezarları, Tiyatro ve Agora bulunmaktadır. Buluntular buranın önemli yerleşim yeri olduğunu göstermektedir. Ula Belediyesi  Muğla Üniversitesi ve Kültür Turizm Bakanlığı ile ortaklaşa yapılacak çalışmalar bu önemli kenti gün yüzüne çıkaracaktır.

ULA KANYONU - KAPIZ

İlçenin güneyinde bulunan ve halk arasında kırk urganlık denilen kapız, İlçe merkezine yakın mesafede olup çevre yolu ile ulaşılabilir. Başlangıç noktası olarak, Ula'nın 5 km uzağındaki Kızılağaç Köyü'ndeki kanyon girişi ile 10 km lik bir yürüyüş parkuru ile büyük ve küçük şelalelere ulaşmak mümkündür. Jeolojik kırıkların ve suların etkisiyle doğa harikası olan kanyon doğa yürüyüşçüleri için bulunmaz bir nimettir. Bahar aylarında tüm haşmetiyle akan şelaleler, fotoğrafçıların da ilgisini çekmektedir.

ULA GÖLETİ

Ula ilçe merkezine 2 km. uzaklıkta bulunan, Ula ovasının su ihtiyacının büyük ölçüde karşılayan, ormanlık alan içinde seyirlik bir mevkiidir. İlçe ile birleşik sulama göletiyle, bu gölette yapılan amatör balıkçılık ve gölette bulunan 2 restoran ve 1 seyir tepesi piknik alanı bulunmaktadır. Burada her türlü mahalli yemeklerin yanı sıra deniz ürünleri de yenilebilmektedir. İnsanların huzur bulduğu orman içindeki yürüyüş ve dağ bisikleti yollarıyla da doğaseverlere çeşitli olanaklar sunmaktadır. Ayrıca gölette amatör olarak balık avcılığı da yapılabilir.

AKYAKA

Antik çağlardan beri üzerinde yerleşim olduğu bilinen Akyaka yakın yıllara kadar gözlerden uzak küçük bir balıkçı köyü idi. Akyaka'nın geniş kitleler tarafından tanınması 1970'lerde küçük çaplı olarak başlayan turizm faaliyetleri 1980'lerde turizm patlamasına dönüşmesi ile olmuş ve sonrasında Akyaka "turistik belde" görünümünü almıştır. Çevre ilçe ve illerden, büyük şehirlerden birçok ziyaretçiye sahip Akyaka'nın sahip olduğu bakir doğası, yazın bile hiç kesilmeyen meltemi için bu ziyaretçilerin Akyaka'da yazlık evler, turistik tesisler inşa etmeye başlamalarını sağlamıştır. Ula'nın eski evleri örnek alınarak günümüzün modern mimarisi ile birleştirilmiş ve Akyaka'ya has bir sentez oluşturulmuştur. Nail ÇAKIRHAN Akyaka'da kendi yaptığı ve geleneksel mimariyi tüm yönleriyle yansıtan eviyle 1983 senesinde Ağa Han Mimarlık Ödülü'nü kazanmıştır.

GEYİK KANYONU

Uzunluğu yaklaşık 20 km den fazla 600?650 metre derinliğe sahip Karabörtlen Köyünden Denizli İl sınırına kadar uzanan, İlçemiz Arıcılar Köyünde bulunan gizli doğa cenneti Geyik Kanyonu, çeşitli bitki örtüsü ve yaban hayatı açısından zengin bir kanyondur. Bu kanyon geyiklerin geçiş noktası olmakla beraber zengin bitki örtüsü içerisinde ki mağaralardaki sarkıt ve dikitler ise birçok dağcıyı cezbetmektedir.

.